“Kennis en kunst beginnen bij verwondering”. Affiche 'Het Wonderkabinet'.
De wereld in een doosje
In de zestiende en de zeventiende eeuw bouwden koningen, geleerden en rijke burgers een kabinet om hun verzameling curiositeiten uit te stallen. Ze verzamelden wonderen van de natuur, nieuwe technische apparaten en kunstwerken. Soms beperkte dit alles tot de inhoud van een kast, een kabinet, waarin alles opgeborgen werd, soms werd een hele kamer ingericht. Deze collecties waren de voorlopers van de openbare musea. Ook de wetenschappelijke musea vonden hun oorsprong in deze kabinetten.
De kabinetten werden Wünderkammer of ook nog rariteitenkabinet of curiositeitenkabinet genoemd. Een klassieke verzameling bestond uit schelpen, mineralen, fossielen, opgezette dieren, exotische planten en dieren, archeologische vondsten, zeldzame boeken en kunst. Er stonden zandlopers, aardglobes, microscopen en telescopen bij.
Soms liet de eigenaar zich bedriegen of wist de wetenschap eenvoudigweg niet beter. De hoorn van een zwaardvis werd aanzien als de hoorn van een eenhoorn. In een olifantenschedel zag men de schedel van een cycloop. Beenderen van uitgestorven, onbekende diersoorten moesten wel afkomstig van reuzen of draken zijn. Bovendien smeerden charlatans goedgelovige verzamelaars dan nog eens vervalste objecten aan: fossielen van onbestaande dieren, drakenbloed of eenhoorns die in geen enkele verzameling mochten ontbreken.
De wereld in een doosje
In de zestiende en de zeventiende eeuw bouwden koningen, geleerden en rijke burgers een kabinet om hun verzameling curiositeiten uit te stallen. Ze verzamelden wonderen van de natuur, nieuwe technische apparaten en kunstwerken. Soms beperkte dit alles tot de inhoud van een kast, een kabinet, waarin alles opgeborgen werd, soms werd een hele kamer ingericht. Deze collecties waren de voorlopers van de openbare musea. Ook de wetenschappelijke musea vonden hun oorsprong in deze kabinetten.
De kabinetten werden Wünderkammer of ook nog rariteitenkabinet of curiositeitenkabinet genoemd. Een klassieke verzameling bestond uit schelpen, mineralen, fossielen, opgezette dieren, exotische planten en dieren, archeologische vondsten, zeldzame boeken en kunst. Er stonden zandlopers, aardglobes, microscopen en telescopen bij.
Soms liet de eigenaar zich bedriegen of wist de wetenschap eenvoudigweg niet beter. De hoorn van een zwaardvis werd aanzien als de hoorn van een eenhoorn. In een olifantenschedel zag men de schedel van een cycloop. Beenderen van uitgestorven, onbekende diersoorten moesten wel afkomstig van reuzen of draken zijn. Bovendien smeerden charlatans goedgelovige verzamelaars dan nog eens vervalste objecten aan: fossielen van onbestaande dieren, drakenbloed of eenhoorns die in geen enkele verzameling mochten ontbreken.
Collectie universiteit Gent
Kunstenaar Tom Liekens is van kindsbeen geïntrigeerd door Wonderkamers. Zijn vader was leraar scheikunde en biologie en had een uitgebreide verzameling schelpen, stenen, vlinders en opgezette dieren. De kunstenaar maakte een monumentale collage van een imaginair rariteitenkabinet geïnspireerd op de zestiende eeuwse rariteitenkabinetten. Dit werk inspireerde hem naar meer, naar de realisatie van een echte Wonderkamer. Welke collectie in Vlaanderen is beter geschikt dan die van de universitaire musea van Gent?
De universiteit van Gent telt zes musea, waaronder de oudste etnografische collectie van Vlaanderen, een botanische tuin en het museum van de geschiedenis van de geneeskunde. Driehonderdvijftig speciale voorwerpen werden uit deze verzamelingen gekozen en in de historische 'Dominikaner Bibliotheek' van 'Het Pand' samengebracht. Net zoals de Wonderkamers in de Renaissance kunst bevatten, telt ook de Wonderkamer in Gent een reeks kunstwerken. Vooral hedendaagse kunstenaars, maar ook enkele oude meesters zijn vertegenwoordigd. Zo staan we oog in oog met een 'Archaeopterix' (een flapperende kip gevoed door zonne-energie) van Panamarenko. We zien etsen van Francisco Goya en Piranese, tekeningen van Jan Fabre, beelden van Fred Bervoets. Prominent hangt Tom Liekens' collage 'Wunderkammer'.
Tijdens de 'Gentse Feesten' en de eerste drie weekends van augustus konden de bezoekers zich in 'Het Pand' vergapen over de monstruositeiten, een varken met twee hoofden en drie ogen, het skelet van een Siamese tweelingkalf met twee koppen, Afrikaanse maskers, een schedelboor, een veulen met waterhoofd, een foetus op sterk water, ...
Kunstenaar Tom Liekens is van kindsbeen geïntrigeerd door Wonderkamers. Zijn vader was leraar scheikunde en biologie en had een uitgebreide verzameling schelpen, stenen, vlinders en opgezette dieren. De kunstenaar maakte een monumentale collage van een imaginair rariteitenkabinet geïnspireerd op de zestiende eeuwse rariteitenkabinetten. Dit werk inspireerde hem naar meer, naar de realisatie van een echte Wonderkamer. Welke collectie in Vlaanderen is beter geschikt dan die van de universitaire musea van Gent?
De universiteit van Gent telt zes musea, waaronder de oudste etnografische collectie van Vlaanderen, een botanische tuin en het museum van de geschiedenis van de geneeskunde. Driehonderdvijftig speciale voorwerpen werden uit deze verzamelingen gekozen en in de historische 'Dominikaner Bibliotheek' van 'Het Pand' samengebracht. Net zoals de Wonderkamers in de Renaissance kunst bevatten, telt ook de Wonderkamer in Gent een reeks kunstwerken. Vooral hedendaagse kunstenaars, maar ook enkele oude meesters zijn vertegenwoordigd. Zo staan we oog in oog met een 'Archaeopterix' (een flapperende kip gevoed door zonne-energie) van Panamarenko. We zien etsen van Francisco Goya en Piranese, tekeningen van Jan Fabre, beelden van Fred Bervoets. Prominent hangt Tom Liekens' collage 'Wunderkammer'.
Tijdens de 'Gentse Feesten' en de eerste drie weekends van augustus konden de bezoekers zich in 'Het Pand' vergapen over de monstruositeiten, een varken met twee hoofden en drie ogen, het skelet van een Siamese tweelingkalf met twee koppen, Afrikaanse maskers, een schedelboor, een veulen met waterhoofd, een foetus op sterk water, ...
Nieuw universiteitsmuseum
De Gentse universiteit plant een nieuw overkoepelend museum. Dit gebouw zal in 2017 de deuren openen, wanneer de universiteit haar tweehonderdste verjaardag viert. Dan zullen alle universitaire collecties onder een dak staan.
Het Wonderkabinet
Juli, augustus 2014
Het Pand, Onderbergen 1, Gent
Meer info:
www.wonderkabinet.UGent.be
De Gentse universiteit plant een nieuw overkoepelend museum. Dit gebouw zal in 2017 de deuren openen, wanneer de universiteit haar tweehonderdste verjaardag viert. Dan zullen alle universitaire collecties onder een dak staan.
Het Wonderkabinet
Juli, augustus 2014
Het Pand, Onderbergen 1, Gent
Meer info:
www.wonderkabinet.UGent.be