Eddy C. Bertin (3)
Op het einde van de Nieuwe Oorlog of de Robotoorlog tijdens dewelke een groot deel van de mensheid het leven liet, vindt militair Cormac Wallace een grote zwarte kubus diep onder de grond in Alaska. Het ding blijkt een ‘zwarte doos’ te zijn waarin heel het verloop van de Robotoorlog gedocumenteerd werd door de kunstmatige intelligentie die de robots leidde. Wallace monteert dit relaas in voor mensen begrijpelijke vorm. Aanvankelijk waren het kleine incidenten: computergestuurd speelgoed dat vreemd begint te doen, een werkrobot die amok maakt. Technische foutjes waar de mensen weinig aandacht aan besteden, tot de hel losbreekt. Elektronisch bestuurde auto’s beginnen mensen op te jagen en te verpletteren. Huishoudrobots worden moordenaars. Naarmate de steden gezuiverd worden van de mensen beginnen de robots zichzelf te verbouwen tot militaire moordmachines, geleid door Archos, een door een geleerde geschapen kunstmatige intelligentie die alle elektronica overneemt. Vliegtuigen storten zich te pletter, de elektronische chaos is compleet over heel de wereld, miljarden mensen worden uitgemoord. Toch slagen enkelingen erin op snuggere manieren te overleven, zich zelfs te groeperen en terug te vechten, eerst in de steden maar daarna op het platteland waar de robots aanvankelijk moeilijk kunnen komen. Het Gray Horse leger, een groep indianen, wordt een der belangrijkste in dat verzet. Veel actie, enkele leuke vondsten en ook enkele macabere scènes, maar echt spannend wordt het zelden om verschillende redenen. Alles wordt verhaald in fragmenten waarbij vaak in enkele regels vlug op het einde nog verteld wordt wat daarna in het fragment gebeurt. Een doorgaande reeks moment opnamen van een gigantische oorlog. Ettelijke personen duiken op in die korte stukken, en die mensen blijken in de loop van het boek meestal iets met mekaar te maken te hebben dat hen verbindt maar dat zorgt voor een eerder neutrale aanpak van wat gebeurt. Archos is een dualistische ‘persoonlijkheid’ die we nooit kunnen begrijpen: ‘hij’ is uit op totale vernietiging van het menselijke leven maar tevens bestudeert hij precies alles wat levend is. Als dan plots enkele robots ‘ontwaken’, zich bewust worden van een eigen denken en persoonlijkheid bijna als mensen, en zich vrije robots noemen die weigeren te gehoorzamen aan de bevelen van Archos, tart dit vleugje mysticisme de geloofwaardigheid wel erg. Al de fragmenten leiden geleidelijk tot de finale confrontatie tussen de mens en het brein van de robots. Best interessant en ondanks de te gefragmenteerde structuur leest het gemakkelijk maar echte identificatie met de personages zit er niet in. Het citaat ‘Meesterlijk! Stephen King’ staat natuurlijk mooi op de cover, maar is wat overdreven voor een veel te lang boek. Wordt verfilmd door Steven Spielberg, als die erin slaagt met enkele herkenbare personages te werken kan het best een spectaculaire SF-actiefilm worden zoals ‘World War Z’, ook gebaseerd op zo’n fragmentenroman. Eddy C. Bertin (3) Robopocalypse I Querido I 2011-2014 I Paperback I 381 Blz. I 9789021454849 I Daniel H. Wilson
“Wolkenatlas” is voor David Mitchell een grote doorbraak in Nederland en Vlaanderen, het boek werd ondertussen ook verfilmd. Wolkenatlas is niet één verhaal maar een geheel van zes aparte verhalen. Zo kunnen wij genieten van de avontuurlijke reis van notaris Ewing en lachen om de hilarische brieven van oplichter Frobisher. Het verhaal van de roddeljournaliste Luisa Rey heeft daarentegen de nodige thriller elementen. Wij kunnen ons verdiepen in de afgrijselijke beproeving van de uitgever Timothy Cavendish en nemen deel aan een vraaggesprek met de kloon Sonmi-451. Als slot krijgen wij een wat somber verhaal dat zich afspeelt in de toekomst wanneer de mensheid bijna te onder gaat. David Mitchell heeft elk verhaal geschreven in de gepaste literaire stijl van dat gegeven en wij kunnen dus met recht stellen dat het boek niet één boek is maar zes boeken waarvan de verhalen op een bepaalde manier gebundeld zijn dat ze toch een geheel vormen. Het is een lijvig boek doch wie zich hieraan waagt, duikt onder in de verschillende tijdszones en strekkingen van de verhalen. Caroline Van den Neste (3) Cloud Atlas I Querido I 2012 I Paperback I 544 Blz. I 9789021443201 I David Mitchell Beatrice woont in een futuristische wereld samen met haar ouders in de factie Zelfverloochening. Deze factie beschermt zichzelf tegen elke vorm van egoïsme. Wanneer zij zestien worden, moeten zij kiezen bij welke factie zij willen behoren. Zij kunnen kiezen uit Oprechtheid, Zelfverloochening, Onverschrokkenheid, Vriendschap en Eruditie. Net zoals haar broer zal zij moeten kiezen of ze bij haar familie blijft of een andere weg inslaat. Bij hun inwijding moeten zij tal van proeven ondergaan om te kijken of zij ook echt tot de gekozen factie behoren of dat zij alsnog door het leven zullen gaan als factielozen. Dat er corruptie heerst en een raar spel wordt gespeeld, krijgt Tris, zoals ze zich na de keuze noemt, langzaam door. Zij gaat op onderzoek wat het allemaal te betekenen heeft, een niet ongevaarlijk pad wat zij daar bewandelt. Een heel apart boek dat je al snel totaal in zijn ban heeft. Caroline Van den Neste (4) Divergent. One choice can transform you I Unieboek I 2012 I Paperback I 350 Blz. I 9789047516835 I Veronica Roth Panem, het land dat verrees uit de as van het gebied dat ooit Noord-Amerika heette, bestaat uit een Capitool en 13 districten. De 16-jarige Katniss Everdeen woont in District 12, de regio van de Mijnwerkers. Zij zal dit jaar deelnemen aan de Hongerspelen, het publieke evenement dat jaarlijks georganiseerd wordt door het Capitool om te herinneren dat de Donkere Dagen zich nooit mogen herhalen. De regels van het spel zijn simpel: uit 12 districten moeten 1 meisje en 1 jongen tussen 12 en 18 jaar meedoen, de zogenaamde tributen. De 24 tributen worden opgesloten in een enorme openluchtarena die uit verschillende taferelen kan bestaan. Het ene jaar spelen ze op een ijsvlakte, het volgende jaar in een dreigende jungle of in een gloeiend hete woestijn. Een aantal weken moeten de deelnemers op leven en dood met elkaar strijden. Wie als laatste overblijft, heeft gewonnen en wordt voor eeuwig in de watten gelegd en overladen met prijzen. Dit lugubere spektakel wordt 24 op 24 op televisie uitgezonden als vertier voor de bevolking. Als lezer word je één van de vele toeschouwers die de strijd van de eigenzinnige Katniss volgt. Dit boek dat bestemd was voor tieners, is eveneens een hit geworden voor de volwassenen. Het werd ondertussen prachtig verfilmd. Wie de trilogie volledig wenst te lezen, dient ook “Vlammen” en “Spotgaai” aan te schaffen, het is meer dan de moeite waard. Angelique Van den Neste (5) The Hunger Games I Unieboek I 2012 I Pocket I 340 Blz. I 9789000306244 I Suzanne Collins Gunflint Lake, 1977. De weesjongen Ben Wilson, doof aan één oor, woont bij zijn tante, zijn vroeger huis staat slechts 83 stappen daar vandaan. Wanneer hij licht ziet, gaat hij erheen en bij het doorzoeken van de kasten vindt hij een verborgen boekje met de titel ‘Het Wonderkabinet’. Het is de geschiedenis van het ontstaan van musea. Wanneer hij een indicatie vindt wie zijn vader zou kunnen zijn, gaat hij op zoek, doch een blikseminslag zorgt ervoor dat hij nu totaal doof is. Hij wil echter kost wat kost zijn vader vinden en vlucht uit het ziekenhuis naar New York. Wij lezen het verhaal van een kleine jongen, hoe hij omgaat met het verlies van zijn moeder, het doof zijn en hoe hij in een wereldstad zijn weg probeert te vinden. Dit verhaal is geschreven, doch tussendoor krijgen wij tekeningen te zien van een jong meisje dat ook haar ouderlijk huis ontvlucht, op zoek naar iets, iemand. Wie dit is, waar zij thuis hoort, is niet echt duidelijk in het begin. Het is heel mysterieus. We krijgen wel snel te zien dat ook zij doof is. Zij trekt eveneens naar New York en dwaalt in het museum rond. Natuurlijk kunnen wij vermoeden dat de twee verhalen ergens samenhoren, doch hoe dat laat de schrijver echt in het duister tot bijna het einde. Dan zien wij opeens ook het jongetje in de tekeningen terug. Net zoals ‘De uitvinding van Hugo Cabret’, is Brian Selznick er weer ingeslaagd ons snel door een boek te loodsen. Je slaat steeds vlugger de pagina’s om, je wilt weten waar het toe leidt. De tekeningen zijn fenomenaal en de twee verhaallijnen schitterend gecombineerd. Een boek om niet weg te leggen en in een paar uur te verslinden. Brian Selznick is een gevierd auteur en illustrator. Zijn boek ‘De uitvinding van Hugo Cabret’ werd door Martin Scorsese prachtig verfilmd. Ook dit boek van ‘Het Wonderkabinet’ zou mooi verfilmd kunnen worden. Wie weet, gebeurt dit ooit. Caroline Van den Neste (5) Wonderstruck I Boekerij I 2012 I Harde kaft I 637 Blz. I 9789022561559 I Brian Selznick 1931, Parijs. Hugo Cabret leeft in het station in Parijs en zorgt voor de uurwerken sinds zijn oom op mysterieuze wijze verdween. Zijn grootste bezit is een notitieboekje met tekeningen gemaakt door zijn vader voordat deze in het museum door een brand om het leven kwam. Wanneer papa George, de man van de speelgoedkiosk hem betrapt op stelen en zijn notitieboekje van hem afneemt, zet hij alles op alles om dit terug te krijgen. Hij wil immers de verroeste opwindfiguur die zijn pa op de zolder van het museum vond terug werkend krijgen. Hij is heel benieuwd wat het mannetje te schrijven heeft en of het een boodschap van zijn vader is. De pleegdochter van papa George helpt hem bij het terugkrijgen van zijn notitieboekje en samen beleven ze menig avontuur. Zal hij erin slagen om het toestel tot leven te wekken, de boodschap te ontcijferen en wat zal dit voor hem betekenen. De eerste 50 pagina’s van dit boek zorgen er reeds voor dat je geïntrigeerd raakt, het bevat immers niks anders dan tekeningen. Elke pagina bevat meer en meer details. Je leest het echt in een paar uur uit, het laat je immers niet los en je wilt steeds sneller de pagina’s omslaan. Dit boek is dus echt heel apart opgebouwd. Het ene gedeelte is tekst, het andere zijn vele zwart-wit tekeningen, die voor een extra dimensie aan het verhaal zorgen. Het is bijna levensecht. Er ontbreekt daardoor geen tekst, eerder laat het ons toe zelf bij de plaatjes het verhaal zelf aan te vullen. Het is alsof Brian Selznick ons een script van een film geeft en ons meeneemt in de compositie van dit verhaal van een dappere jongen die de moed niet verliest. Dezelfde dag heb ik ook de film bekeken en was verwonderd vele teksten letterlijk terug te zien, het is een ware afspiegeling van het boek. Het is prachtig en beide vullen elkaar perfect aan. Groot en klein zal van boek en film genieten. De film is door de National Board of Reviews zelfs verkozen tot de beste film van het jaar 2011 en wie het ziet, zal dit ook beamen. Caroline Van den Neste (5) The Invention of Hugo Cabret I Boekerij I 2012 I Pocket I 543 Blz. I 9789022561522 I Brian Selznick 40 visuele experimenten. De Gentenaar Frank Roger heeft in het verleden al gespeeld met grappige collages, zoals in ‘De zeven smaken van de vooruitgang’ uit 2005 dat collages vermengde met verhalen. Nu krijgen we een boekje zonder verhalen maar wel met 40 collages, in kleuren en eenzijdig op kwaliteitspapier gedrukt. Mensen, dieren, lichaamsdelen en ettelijke attributen worden op komische, bizarre of gewoon knotsgekke manier met elkaar verbonden, niet gewoon voor het effect maar altijd met een onderliggend idee zodat elke collage feitelijke bijna een miniverhaal zonder woorden is. Fantasie, een vleugje SF hier en daar, vooral veel satire en parodie. Elke collage krijgt een puik gevonden titel mee die, zoals de inleiding die ik schreef, telkens in het Engels, Nederlands en Frans is. Het boekje telt 86 niet genummerde pagina’s, bestaande uit 6 blz. tekst (de inleidingen), 38 eenzijdig gedrukte collages, en twee op de voor- en achterflap. Een ideaal geschenkboekje voor iemand die van fantasie en humor houdt. Eddy C. Bertin (4) Originele Titel I Carpe Noctem I 2012 I Paperback I 86 Blz. I Zonder ISBN I Frank Roger Een overdosis van verbeelding in miniformaat. Frank Roger heeft ettelijke honderden verhalen gepubliceerd in meer talen dan ik mij momenteel herinner, en in de meest bizarre tijdschriften. Zijn beste werk in de genres SF, fantastiek en horror zijn te vinden in ‘De trein naar nergens’ (2005). Hier krijgen we nu (in het Engels weliswaar) een staalkaart te zien van zijn beste miniverhaaltjes: 59 verhaaltjes van 1 à 3 pagina’s, een beetje in de traditie van Fredric Brown, waarvan alleen het titelverhaal mij vertrouwd was. Het is dan ook Franks meest gepubliceerde en vertaalde verhaal, hoewel niet het beste uit deze bundel. Het is een bizarre mix van genres: SF, fantasie, kolder, parodie, satire, en ook een aantal gewoon realistische of grappige werkjes. Ik moet zeggen dat ik vaak aan het korte werk van Robert Sheckley moest denken: humor en parodie, maar toch vaak met een onderliggende zwaardere thematiek. Een heel leuk boek waar ik van genoten heb, maar vermijd een overdosis en beperkt je tot twee à drie verhaaltjes per dag. Vooral deze die gebaseerd zijn op experimenten met ruimte, tijd en realiteit, of verschuivingen daarvan, vertonen nogal vaak een gelijkaardige structuur. Bescheiden maar verzorgd uitgegeven boekje met mooie cover van Michael Everson. Eddy C. Bertin (4) Originele Titel I Evertype I 2012 I Paperback I 157 Blz. I 9781904808916 I Frank Roger Carlos Suchowolski, die ik op de Eurocon in Stockholm ontmoette, is in 1948 in Mendoza, Argentinië geboren. Sinds 1976 woont hij in Spanje. Hij is informaticus en directeur van een bedrijf gespecialiseerd in digitale apparatuur voor de grafische en audiovisuele sector. Hij heeft in Argentinië en Spanje al meerdere werken gepubliceerd, maar dit is zijn eerste roman. En het betreft een moeilijk werk, want de vertellers zijn bewoners van een enorme ondergrondse grot en hun fysieke eigenschappen verschillen behoorlijk van de onze: een schild om zich tegen lava en stenen te beschermen. Aan armen en benen hebben ze zuignappen waarmee ze hellingen kunnen beklimmen. Seksuele attributen verschijnen pas op een zekere leeftijd. De wereld waar ze wonen, wordt een kwart van de tijd door een bol van licht beschenen die uit hun zee opstaat om er enige tijd later weer in onder te gaan, volgens een traject, dat zich elke zeven “dagen” vernieuwt. Aangezien hun visie op de onderaardse wereld, waar zij wonen, en hun godsdienst, waarin Boroosh, de bol van licht, als een afgezant van de Goden wordt beschouwd, hun taal modelleren, wordt de lezer regelmatig verplicht om de woordenlijst achterin te raadplegen om het verhaal te snappen dat zich beetje bij beetje ontvouwt doorheen de herinneringen van de vertellers. Zij, dat komt er nog bij, behoren tot twee verschillende volkeren: een van vissers gehecht aan de Norm, aan de tradities, het andere van Vernieuwers, scheppers van een industriële en technologische maatschappij, die instort ten gevolge van een catastrofale gebeurtenis die de lezer slechts weet te achterhalen nadat hij alle herinneringen van de vertellers nauwgezet heeft gevolgd... Dat alles opdat een van hen, misschien, op het einde van de roman tot een nieuw begrip van hun wereld zou kunnen komen. Behoort het nadenken over een dergelijk thema uitsluitend tot het domein van de SF? Hoewel het onderwerp overduidelijk SF is, zou dit boek ook gemakkelijk door uitgevers en lezers van “mainstreamliteratuur” geapprecieerd kunnen worden. De vertaling zal zeker problemen geven omwille van een andere woordenschat en culturele gebruiken die Franse lezers en schrijvers hebben en wegens de nieuwe termen waarmee de inwoners hun wereld in gewelddadige transformatie beschrijven. Maar het zou de moeite waard zijn. Temeer omdat de onbekende wereld voor een keer niet bekeken wordt door de ogen van of beschreven wordt met de woorden van een mens, maar met die van een inwoner van de wereld zelf. De ervaring is zoniet uniek, dan toch voldoende zeldzaam om te signaleren. En om aan de lezers getoond te worden. Frank Beckers George Bormand (oorspronkelijke Franstalige bespreking voor Galaxies, nr. 15. Vertaling door FB) Una Nueva Consciencia. Mandrágora I 2007 I Paperback I 330 Blz. I 9788493560317 I Carlos Suchowolski |